8 bí quyết ôn thi đại học hiệu quả mà các sỹ tử nhất định phải biết

Kỳ thi đại học đến gần, cũng là lúc các sĩ tử bước vào giai đoạn ôn tập nước rút – thời điểm vàng để bứt phá điểm số. Tuy nhiên, áp lực lớn cùng khối lượng kiến thức đồ sộ có thể khiến bạn dễ rơi vào trạng thái hoang mang, học không hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng EduCom tìm hiểu 8 bí quyết ôn thi đại học hiệu quả, giúp bạn tối ưu kiến thức và tự tin bước vào phòng thi nhé!

Xác định rõ mục tiêu và lập kế hoạch cụ thể – bước khởi đầu không thể thiếu

Trong quá trình ôn thi đại học, việc xác định mục tiêu sẽ là yếu tố then chốt giúp định hình lộ trình học tập phù hợp và hiệu quả hơn. Bạn cần xác định mục tiêu là thi vào trường nào? Mức điểm cần đạt là bao nhiêu để có khả năng đỗ chắc chắn?

Tiếp theo, hãy liệt kê tất cả những việc bạn cần làm để từng bước tiến gần tới mục tiêu đó: ôn lại kiến thức nền, luyện đề theo từng chuyên đề, cải thiện môn yếu, v.v. Nhưng đừng cố “ôm trọn” tất cả một cách máy móc. Hãy áp dụng nguyên tắc 80/20: 20% nội dung quan trọng nhất thường quyết định đến 80% kết quả của bạn. Việc của bạn là xác định đâu là phần kiến thức hoặc kỹ năng “cốt lõi” và dành ưu tiên cho nó ngay từ đầu.

Một kế hoạch ôn thi tốt không phải là kế hoạch ôn thi hết tất cả kiến thức, mà là kế hoạch tập trung vào đúng thứ cần thiết nhất cho mục tiêu của bạn. Bắt đầu từ đó, bạn sẽ thấy việc học nhẹ hơn mà hiệu quả hơn rất nhiều.

Một mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn lên kế hoạch hiệu quả hơn

Kích hoạt cả hai bán cầu não – học thông minh thay vì học nhồi nhét

Trên thực tế, khả năng học tốt không hoàn toàn là yếu tố bẩm sinh mà phần lớn nằm ở cách sử dụng và khai thác năng lực của bộ não. Như các bạn đã biết, não trái phụ trách tư duy logic, ngôn ngữ, phân tích… thì não phải lại thiên về trực giác, hình ảnh, cảm xúc và trí tưởng tượng.

Hầu hết phương pháp học truyền thống chỉ tập trung kích hoạt não trái: học qua chữ viết, nghe giảng, làm bài tập theo khuôn mẫu. Khi đó, não phải gần như bị bỏ ngỏ, dẫn đến tình trạng mất tập trung, nhanh quên.

Do đó, muốn ôn thi hiệu quả hơn, bạn cần tận dụng sức mạnh tổng hợp của cả hai bán cầu não. Một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất là sử dụng trí tưởng tượng. Thay vì chỉ ghi chép khô khan, hãy thử biến thông tin thành hình ảnh sinh động, sơ đồ tư duy, câu chuyện hài hước hoặc liên tưởng gần gũi sẽ giúp ghi nhớ sâu hơn và kích thích sự hứng thú khi học.

Liên tưởng kiến thức với những hình ảnh sinh động sẽ giúp ghi nhớ tốt hơn

Rèn luyện thói quen tự học

Trong hành trình ôn thi đại học, nhiều học sinh có xu hướng lệ thuộc quá mức vào các lớp học thêm: chạy xô từ lớp này sang lớp khác, lịch học dày đặc đến mức không có thời gian thở, chưa hết ca này đã lo nghĩ ca sau. Việc học theo kiểu “hấp thụ thụ động” như vậy khiến cơ thể và trí não nhanh chóng kiệt sức. Sau mỗi buổi học thêm, thường chỉ còn đủ sức để nghỉ ngơi hoặc ngủ quên, còn sách vở ở nhà thì gần như bị bỏ quên cho đến buổi học tiếp theo.

Các bạn cần lưu ý rằng ớp học thêm có thể hỗ trợ định hướng, nhưng tự học mới là kỹ năng sống còn, không chỉ trong giai đoạn ôn thi mà còn trong suốt quá trình học tập về sau. Tự học không chỉ là việc ngồi vào bàn đọc sách mà còn bao gồm cả quá trình chủ động ôn tập, ghi chú, hệ thống kiến thức, tự đặt câu hỏi và giải quyết bài tập.

Tự học được coi là vua của mọi kỹ năng, là kỹ năng quan trọng nhất mà bạn cần rèn luyện 

Tối ưu hóa thời gian học – học đúng lúc để đạt hiệu quả tối đa

Khi chủ động học, não bộ sẽ hoạt động tích cực hơn, tiếp thu kiến thức sâu hơn và lâu bền hơn. Đồng thời, việc tự học còn giúp phát hiện được lỗ hổng kiến thức cá nhân để kịp thời bổ sung – điều mà học thêm đông người khó có thể làm được. Do đó, hãy rèn cho mình thói quen tự ngồi vào bạn học và ôn luyện nhé!

Trong quá trình ôn thi, không chỉ học bao nhiêu quan trọng, mà học vào lúc nào cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả tiếp thu. Bộ não con người có những thời điểm “vàng” trong ngày – khi khả năng tập trung và ghi nhớ đạt mức cao nhất. Theo nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế, những khung giờ lý tưởng cho việc học gồm:

• Sáng sớm: 5h00 – 6h00

• Buổi sáng chính: 7h30 – 10h30

• Buổi chiều: 14h00 – 16h30

• Buổi tối: 20h00 – 22h00

Cần lựa chọn thời gian học phù hợp, không nên học ngay sau khi ăn no

Đây là những thời điểm não bộ hoạt động tích cực, tỉnh táo, dễ tiếp thu kiến thức mới hoặc luyện tập kỹ năng phức tạp. Thay vì học dàn trải cả ngày, bạn nên ưu tiên các nội dung quan trọng vào những khung giờ này để tối đa hóa hiệu quả.

Ngoài ra, học quá lâu liên tục không những không hiệu quả mà còn dễ gây quá tải. Sau mỗi khoảng 45–50 phút học tập, nên nghỉ giải lao 5–10 phút để não được “tái tạo năng lượng”. Một vài động tác giãn cơ, đi lại nhẹ nhàng hoặc hít thở sâu cũng đủ giúp cải thiện khả năng tập trung ở phiên học tiếp theo.

Chọn không gian học lý tưởng

Không gian học ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tập trung, tinh thần và hiệu suất tiếp thu kiến thức. Một nơi học lý tưởng không cần quá cầu kỳ, nhưng cần đảm bảo một số yếu tố cơ bản để hỗ trợ tối đa cho quá trình ôn thi.

Trước hết, ánh sáng tự nhiên đóng vai trò quan trọng. Vị trí học nên gần cửa sổ hoặc nơi có ánh sáng trời chiếu vào – không chỉ giúp mắt đỡ mỏi mà còn khiến tinh thần tỉnh táo, giảm cảm giác mệt mỏi khi học trong thời gian dài. Không khí lưu thông tốt cũng giúp duy trì sự thoải mái, tránh cảm giác ngột ngạt, uể oải.

Nên sắp xếp bàn học cạnh cửa sổ giúp quá trình ôn tập thoải mái, thư giãn hơn

Ngoài ra, bạn cũng có thể nghe nhạc Baroque, với tiết tấu 60–70 nhịp/phút tương đương với nhịp tim lúc thư giãn, để giúp kích thích hoạt động não bộ, tăng khả năng ghi nhớ và tập trung. Dòng nhạc này thường được dùng như một “nền âm thanh” nhẹ nhàng khi học ngoại ngữ hoặc ôn luyện kiến thức dài hạn.

Dù hiệu quả có thể khác nhau tùy người, nhưng với môi trường yên tĩnh và âm thanh phù hợp, việc học thường trở nên dễ chịu và hiệu quả hơn.

Ghi nhớ có hệ thống – phương pháp học hiệu quả hơn

Khi đối mặt với khối lượng kiến thức khổng lồ như bảng tuần hoàn hóa học, sự kiện lịch sử, công thức toán học hay các định lý vật lý, việc học vẹt sẽ nhanh chóng khiến người học rơi vào trạng thái quá tải và dễ quên. Thay vào đó, bạn có thể tham khảo phương pháp ghi nhớ có hệ thống như sau:

Bước 1: Đọc – Hiểu – Tóm tắt thành dàn bài

Trước tiên, cần đọc toàn bộ nội dung bài học một cách kỹ lưỡng từ 2–3 lần để nắm vững yêu cầu và cấu trúc chính. Khi đã hiểu bài, tiến hành tóm tắt lại dưới dạng dàn ý:

• Chia nội dung thành các mục lớn (1, 2, 3,…)

• Trong mỗi mục, phân thành các ý nhỏ (a, b, c,…)

• Mỗi mục cần đặt tiêu đề rõ ràng để giúp gợi nhớ nhanh

Hệ thống lại kiến thức giúp ghi nhớ dễ hơn, sâu hơn 

Bước 2: Nhẩm trong đầu theo từng lớp thông tin

• Lần đầu tiên: Nhẩm từng phần của dàn ý trong đầu. Nếu có phần nào quên, dừng lại để tra lại ngay trong dàn bài. Tiếp tục nhẩm sang phần kế tiếp, đảm bảo không bỏ sót các chi tiết quan trọng.

• Lần thứ hai: Nhẩm toàn bộ bài học một cách có hệ thống. Những phần còn quên sẽ được đánh dấu lại để học kỹ hơn, có thể ghi ra giấy để củng cố.

• Lần thứ ba: Tự đặt câu hỏi dựa trên dàn bài và trả lời trong đầu như đang kiểm tra bản thân. Nếu phần nào trả lời chưa thông suốt, cần tra lại và nhẩm lại cho đến khi liền mạch.

Bước 3: Ghi chép ngắn gọn, trọng tâm

Với công thức, định lý, định nghĩa – nên ghi ra giấy một cách ngắn gọn, súc tích. Trang ghi nhớ này giống như “tấm bản đồ” để hệ thống lại kiến thức mà không cần mở sách. Bạn cũng cần lưu ý tránh ghi chép lan man, rườm rà khiến mất thời gian và giảm hiệu quả ghi nhớ nhé.

Ưu tiên kiến thức căn bản – nền móng vững chắc để bứt phá điểm số

Trong quá trình ôn thi, đặc biệt là giai đoạn nước rút, có không ít học sinh rơi vào trạng thái ôn tập lan man, tham quá nhiều dạng bài khó hoặc học tủ, học lệch. Điều này dễ dẫn đến tình trạng quá tải, mất phương hướng và không đạt hiệu quả như mong muốn.

Thực tế, kiến thức cơ bản chính là “xương sống” của mọi kỳ thi. Nắm vững định nghĩa, khái niệm, công thức nền tảng và kỹ năng cơ bản sẽ giúp bạn triển khai đề cương ôn tập một cách trúng trọng tâm, tiết kiệm thời gian và dễ dàng xử lý được phần lớn câu hỏi trong đề. Sách giáo khoa – dù quen thuộc – vẫn là tài liệu ôn thi tốt nhất, bởi toàn bộ đề thi chính thức đều bám sát hoặc được phát triển từ kiến thức trong đó.

Không nên xem nhẹ kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa

Do đó, khi ôn tập, cần tập trung theo nguyên tắc “ôn đến đâu chắc đến đó”. Đừng vì gấp gáp mà học dàn trải, học trước quên sau. Với từng phần kiến thức, từng dạng bài, nếu khả năng làm được – hãy ôn thật chắc. Khi đã có phần điểm “nắm trong tay”, tâm lý đi thi cũng sẽ vững vàng hơn, tự tin hơn.

Luyện tập sự tập trung cao độ

Trong các kỳ thi quan trọng như kỳ thi đại học, đặc biệt với hình thức trắc nghiệm, yếu tố thời gian chính là một trong những áp lực lớn nhất. Nhiều bạn không rèn sự tập trung nên khi đi thi thường bị xao nhãng, nhất là khi bước vào những phút cuối cùng của bài thi – thời điểm cần sự tỉnh táo nhất.

Để rèn luyện khả năng tập trung cao độ, cần tạo ra môi trường học tập và thi cử giống thật ngay từ giai đoạn ôn luyện. Mỗi ngày, bạn nên chọn một khung giờ cố định và thực hành làm trọn vẹn một bài thi thử của một môn, có giới hạn thời gian đúng như khi thi thật.

Rèn luyện tự tập trung giúp quá trình học hiệu quả hơn

Một mẹo rất hiệu quả là điều chỉnh đồng hồ sinh học theo ca thi thực tế. Nếu ca thi bắt đầu lúc 8h sáng, hãy rèn luyện khả năng tập trung cao độ vào đúng khung giờ đó mỗi ngày. Tương tự, nếu có thi vào đầu giờ chiều, nên làm quen với việc học và làm bài vào khoảng 13h – 14h. Cơ thể và trí não có khả năng thích nghi rất nhanh khi được tập luyện đều đặn – điều này đặc biệt quan trọng để đảm bảo phong độ cao nhất vào đúng thời điểm thi thật.

Ngoài ra, bạn cũng cần loại bỏ tối đa yếu tố gây xao nhãng: điện thoại, mạng xã hội, tiếng ồn hay các hoạt động không liên quan. Bởi chỉ khi tập trung trọn vẹn vào bài thi, khả năng xử lý thông tin mới đạt mức tối ưu bạn nhé!

Hy vọng rằng bằng cách áp dụng những bí quyết ôn thi như lập kế hoạch cụ thể, luyện tập sự tập trung, hay chú trọng kiến thức căn bản, các sĩ tử có thể tự tin bước vào kỳ thi với một tâm lý vững vàng và kết quả đáng mong đợi. Chúc các sĩ tử vượt qua kỳ thi đại học một cách xuất sắc!